ទិវាបរិស្ថានពិភពលោកដែលជាគំនិតផ្តួចផ្តើមមួយរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីបរិស្ថានជារៀងរាល់ឆ្នាំនឹងត្រូវបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី ៥ ខែមិថុនា។

ជារៀងរាល់ឆ្នាំនៅថ្ងៃទី ៥ ខែមិថុនាបណ្តាប្រទេសនៅជុំវិញពិភពលោកប្រារព្ធទិវាបរិស្ថានពិភពលោកដែលជាគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីបរិស្ថាន។

ប្រទេសខ្លះបានចាប់ផ្តើមប្រារព្ធទិវានេះចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៧៤ ខណៈដែលប្រទេសកម្ពុជាបានចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ ១៩៩៦ បន្ទាប់ពីមានអនុក្រឹត្យដែលចេញដោយរដ្ឋាភិបាល។ ឆ្នាំនេះក្រសួងបរិស្ថានគ្រោងនឹងប្រារព្ធទិវានេះនៅក្រុងប៉ោយប៉ែតខេត្តបន្ទាយមានជ័យនៅថ្ងៃនេះក្រោមប្រធានបទ“ រួមគ្នាការពារការបំពុលបរិយាកាស” ។ ព្រឹត្តិការណ៍នៅឆ្នាំនេះផ្តោតសំខាន់លើការការពារនិងកាត់បន្ថយការបំពុលបរិយាកាសដែលបណ្តាលមកពីការដុតសំរាមប្រេងឥន្ធនៈផូស៊ីលឬព្រៃដែលកំពុងឆេះ។ លោកនេត្រភក្ត្រាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានមានប្រសាសន៍ថាព្រឹត្តិការណ៍នៅឆ្នាំនេះត្រូវបានរៀបចំឡើងដើម្បីលើកទឹកចិត្តដល់វិស័យឯកជនក៏ដូចជាសហគមន៍និងបុគ្គលនានាឱ្យរួមគ្នាស្វែងរកដំណោះស្រាយប្រកបដោយចីរភាពដើម្បីកាត់បន្ថយការបំពុលបរិស្ថានពីកាកសំណល់គ្រប់ប្រភេទជាពិសេសការខ្ជះខ្ជាយប្លាស្ទិក។

លោកភក្ត្រាមានប្រសាសន៍ថា“ ទិវាបរិស្ថានពិភពលោកក៏នឹងជំរុញ ឲ្យ រដ្ឋាភិបាល ឧស្សាហកម្ម សហគមន៍និងអ្នករាល់គ្នាចូលរួមរួមគ្នាដើម្បីស្វែងរកថាមពលកកើតឡើងវិញបច្ចេកវិទ្យាបៃតងការកែលម្អគុណភាពខ្យល់នៅក្នុងទីក្រុងតំបន់និងជុំវិញពិភពលោក” ។ ថ្ងៃនេះក៏ស្វែងរកការជំរុញទឹកចិត្តដល់ប្រជាជនទាំងអស់ឱ្យយល់ពីផលប៉ះពាល់នៃការបំពុលបរិស្ថាននិងសុខភាពនិងកាត់បន្ថយការបំពុលបរិស្ថានទាំងអស់គ្នា” ។

ទន្ទឹមនឹងនេះក្រុមយុវជនបរិស្ថាននិងអង្គការសង្គមស៊ីវិលកំពុងទទូចដល់រដ្ឋាភិបាលនិងសាធារណជនទូទៅឱ្យយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់អំពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុខ្ជះខ្ជាយនិងធនធានធម្មជាតិដោយមិនចាត់ទុកពួកគេជាបញ្ហាប្រឈមដែលទាមទារដំណោះស្រាយភ្លាមៗ។

លោក សា ម៉ារី អនុប្រធានបណ្តាញយុវជនកម្ពុជាមានប្រសាសន៍ថាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុគឺជាបញ្ហាប្រឈមសម្រាប់សហគមន៍ពិភពលោករួមទាំងកម្ពុជាផងដែរ។​ ​ ​លោក​ មា៉រី មានប្រសាសន៍ថា“ កត្តាដែលរួមចំណែកដល់ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុរួមមានទម្រង់ជាច្រើនដូចជាការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើការថយចុះនៃធនធានធម្មជាតិនិងការកើនឡើងនៃការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់។

លោកបន្ថែមថាកម្ពុជាគួរតែចាត់វិធានការបន្ទាន់ដើម្បីការពារនិងស្តារព្រៃឈើឱ្យមានប្រសិទ្ធិភាពក៏ដូចជាការពារទន្លេនិងធនធានធម្មជាតិដើម្បីទប់ស្កាត់ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។  លោក ម៉ារី មានប្រសាសន៍ថាយុវជនដែលបង្កើតបានជាប្រទេសភាគច្រើនក៏ដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការការពារបរិស្ថានផងដែរ។

លោកម៉ូរីមានប្រសាសន៍ថា“ នៅក្នុងបរិបទនៃប្រទេសកម្ពុជាយើងចង់ ឲ្យ ប្រទេសកម្ពុជាចូលរួមចំណែកក្នុងការថែរក្សាភាពធន់នឹងបរិស្ថាននិងសម្របខ្លួនទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុតាមរយៈការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិជាពិសេសព្រៃឈើ” ។ ហើយយើងជំរុញនិងជំរុញការទាញយកថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យឡើងវិញហើយយើងមិនចង់ឃើញការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីដែលប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាននិងបង្កការបំពុលដូចជាការហូរទឹកកខ្វក់ចូលទៅក្នុងសមុទ្រជាដើម។

លោកស្រី ណុប ណាវី ជាវាគ្មិននៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃអាទិត្យដើម្បីអបអរសាទរទិវាបរិស្ថានពិភពលោកនៅរាជធានីភ្នំពេញមានប្រសាសន៍ថាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុបានប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់វិស័យសំខាន់ៗពីរគឺវិស័យសុខាភិបាលនិងកសិកម្ម។

លោក ស្ រីណាវី ប្រធានគំរោងអាកាសធាតុនិងបន្ស៊ាំនឹងអាកាសធាតុបានមានប្រសាសន៍ថា“ ការផ្លាស់ប្តូរអាកាសធាតុមានឥទ្ធិពលមកលើយើងគ្រប់គ្នាមនុស្សទាំងអស់ទទួលរងផលប៉ះពាល់ដូចជានៅពេលអាកាសធាតុក្តៅខ្លាំងវាធ្វើអោយយើងបែកញើសមានអារម្មណ៍មិនស្រួលនិងប៉ះពាល់ដល់ការងារឬការសិក្សារបស់យើង” ។ សកម្មភាពប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយប៊ីប៊ីស៊ី។ ហើយនៅរដូវវស្សាមានមូសជាច្រើនដែលបណ្តាលអោយមានជំងឺគ្រុនឈាមគ្រុនផ្តាសាយនិងជំងឺដទៃទៀត” ។

លោកស្រី បន្ថែមថា “ លើសពីនេះទៀតការប្រែប្រួលអាកាសធាតុក៏ជះឥទ្ធិពលដល់ជីវភាពរស់នៅដែរពីព្រោះប្រជាជនរបស់យើងភាគច្រើនពឹងផ្អែកលើវិស័យកសិកម្ម” ។ ដូច្នេះកង្វះទឹកប្រើក្នុងរដូវប្រាំងនិងទឹកជំនន់ក្នុងរដូវវស្សាអាចធ្វើ ឲ្យ ខូចខាតដល់ដំណាំហើយធ្វើ ឲ្យ ខាតបង់ប្រាក់កាស” ។

កញ្ញា ខៀវ​ រស្មី អាយុ ២៤ ឆ្នាំមកពីស្រុកពាមជរខេត្តព្រៃវែងបានបន្ទរតាមអ្នកស្រីណាវីដោយបន្ថែមថាគ្រួសាររបស់លោកស្រីគឺជាកសិករដែលរងផលប៉ះពាល់។

កញ្ញា រស្មី មានប្រសាសន៍ថា “ ឆ្នាំនេះពិតជាចំឡែកណាស់ដែលក្តៅខ្លាំងហើយមានភ្លៀងតិច។ ហើយកសិករដូចជាឪពុកម្តាយរបស់ខ្ញុំពឹងផ្អែកលើការធ្វើស្រែ។ ដូច្នេះប្រសិនបើគ្មានភ្លៀងទេវាពិបាកក្នុងការដាំដុះដំណាំ។

លោកស្រីបន្ថែមថា៖ «ដូច្នេះខ្ញុំសូមស្នើ ឲ្យ រដ្ឋាភិបាលជួយដោះស្រាយបញ្ហាបរិស្ថានបង្កើនការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិនិងផ្សព្វផ្សាយការយល់ដឹងអំពីការបន្ស៊ាំនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុទៅប្រជាជននៅតាមទីជនបទ»។

កញ្ញា រឿន ស្រីណេង ជានិស្សិតនៅនាយកដ្ឋានគ្រប់គ្រងនិងអភិវឌ្ឍន៍ធនធានធម្មជាតិនៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញមានប្រសាសន៍ថាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុបានប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់សហគមន៍នៅតាមតំបន់ជនបទ។

កញ្ញាបាននិយាយថា “ ខ្ញុំគិតថាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុគឺជាបញ្ហាសំខាន់ណាស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាពីព្រោះវាប៉ះពាល់ដល់មនុស្សយ៉ាងខ្លាំង” ។ នៅពេលខ្ញុំចុះកម្មសិក្សានៅខេត្តស្ទឹងត្រែងខ្ញុំបានឃើញដើមឈើជាច្រើនត្រូវបានកាប់បំផ្លាញហើយប្រជាជនរងគ្រោះដោយសារកង្វះទឹកនិងកង្វះប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ។

កញ្ញា ស្រីណេង ជំរុញឱ្យអ្នករាល់គ្នា ជាពិសេសយុវជនចូលរួមឱ្យកាន់តែសកម្មក្នុងការការពារបរិស្ថានរួមទាំងកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិកឥន្ធនៈហ្វូស៊ីលនិងអគ្គិសនី។

កញ្ញាមានប្រសាសន៍ថា “ យុវជនរបស់យើងសូមចូលរួមទាំងអស់គ្នាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុដើម្បីការពារផែនដីរបស់យើង” ។

នៅខែកញ្ញាឆ្នាំ ២០១៥ មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិបានអនុម័តរបៀបវារៈ ២០៣០ សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពដែលរួមមានគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពចំនួន ១៧ ។

គោលដៅទី ១៣ អំពាវនាវឱ្យមានសកម្មភាពដើម្បីទប់ទល់នឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនិងផលប៉ះពាល់របស់វាដោយការពង្រឹងនិរន្តរភាពនិងសមត្ថភាពបន្សាំទៅនឹងគ្រោះថ្នាក់ទាក់ទងនឹងអាកាសធាតុនិងគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិនៅក្នុងប្រទេសទាំងអស់។

លោក លាង សុផល មកពីនាយកដ្ឋានប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៃក្រសួងបរិស្ថានមានប្រសាសន៍ថាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុគឺជាបញ្ហាសកលហើយប្រទេសកម្ពុជាងាយរងគ្រោះខ្លាំង។ លោកបន្ថែមថា ប្រទេសកម្ពុជាមានការប្តេជ្ញាចិត្តធ្វើការរួមគ្នាជាមួយប្រទេសដទៃទៀតនិងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុទាំងការបន្សាំនិងការកាត់បន្ថយ។

គាត់បន្តថា យើងមានយន្តការអន្តរជាតិជាមួយប្រទេសដទៃទៀតក៏ដូចជាដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីអនុវត្តសកម្មភាពមួយចំនួនដូចជាការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ប្រេងម៉ាស៊ូតទៅវារីអគ្គិសនីប្រើប្រាស់ថាមពលស្អាតដូចជាថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យឬថាមពលបៃតងដែលអាចជួយកាត់បន្ថយការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ផងដែរ។

ក្រៅពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុការគ្រប់គ្រងសំរាមក៏ជាបញ្ហាប្រឈមមួយនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនិងនៅតាមខេត្តមួយចំនួនផងដែរ។

ក្រសួងបរិស្ថានក៏ដូចជាសាលាក្រុងនិងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបាននិងកំពុងខិតខំដោះស្រាយបញ្ហានេះ។ នៅក្នុងខែឧសភាយុវជនមួយក្រុមមានគ្នា ២០ នាក់បានរៀបចំយុទ្ធនាការសម្អាតប្រឡាយបឹងត្របែកនិងទីតាំងផ្សេងទៀតនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។

លោក សាន ដារ៉ាវីត ជាប្រធានក្រុមនេះមានប្រសាសន៍ថាប្រទេសកម្ពុជាទទួលរងពីកង្វះការគ្រប់គ្រងសំរាមដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពប្រជាជននៅតាមកន្លែងបោះចោលសំរាម។

លោក បានមានប្រសាសន៍ថា “ បញ្ហានេះទាក់ទងនឹងទម្លាប់នៃការចោលសំរាមការប្រមូលសំរាមយឺតហើយរឿងមួយទៀតគឺថាប្រទេសរបស់យើងមិនទាន់មានគោលនយោបាយដាក់ទណ្ឌកម្មលើអ្នកដែលបោះសំរាមនៅតាមទីសាធារណៈនៅឡើយទេ” ។ ដូច្នេះមានកត្តាជាច្រើនដែលគួរត្រូវបានពង្រឹង” ។

កញ្ញា សាឡាត ស្រីឡាង មានអាយុ ២៣ ឆ្នាំ ជាសមាជិកនៃក្រុមនេះនិយាយថាខ្លួនគ្រោងនឹងដាំដើមឈើ ១០០.០០០ ដើមនៅតាមខេត្តមួយចំនួននៅដើមខែសីហា។

កញ្ញានិយាយថា “ យើងមានផែនការដាំដើមឈើចំនួន ១០.០០០ ដើមនៅក្នុងខេត្តនីមួយៗដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងនិងការការពារព្រៃឈើ។

ប្រភព: Khmer Time